NELYUBOV (SEVGİSİZ) FİLMİ YA DA KÖR KÖR PARMAĞIM GÖZÜNE

 

 RİTA: AYKIRI BİR ÖĞRETMENİN DİZİSİ

Danimarka yapımı bir dizi Rita. Cemal izleyelim diye ısrar etmeseydi dönüp bakmayacağım bir dizi olurdu. İzlemeye başladığım zamanlar özel sektörde ilk yılımdı. Özel sektörün çürümüş parçalarını gördükçe Rita'ya sığınıyorduk Cemal'le. 

Rita çocukluğu ve ergenliği oldukça kötü geçmiş bir kadın. Çocukları ailelerinden korumak için öğretmen olmuş. Bunu kendine sık sık hatırlatıyor. Bu düşünce olmasa o da dayanamaz yetişkinlerin dünyasına. 

Üç çocuğu var, okul hademesi için yapılmış bir kulübede yaşıyor. Okulla kulübe aynı bahçede. Çocuklarından ikisi yetişkin birisi onunla aynı okulda. Kocası yok, her şeyi garip bir şekilde idare ediyor. Drama sevmiyor.

Sigara içiyor, kareli gömlek giyiyor, dar kotu, uzun sarı saçları, topuklu çizmesi ve bez çantası. İlerleyen bölümlerde lisedeyken de aynı şekilde giyindiğine şahit oluyorsunuz. 

Sigara içmenin bu kadar kötü olduğu bir dönemde o sürekli sigara içiyor. Okul tek katlı ve her yerden bahçeye açılan kapıları var. Rita her kapıdan çıktığında sigara içiyor, tuvalette sigara içiyor. Sigara içerken tuvalette onun için yazılmış sözleri okuyor ve gülüyor. Ergenliğin ne demek olduğunu iyi biliyor.

Seks de yapıyor Rita. Okul müdürüyle de yatıyor. Seksi seviyor. Cefakar anne modelinden bambaşka bir kadın görüyoruz yani. Küçük oğlunun gay olduğunu öğrenince gay pornosu da izliyor. 

Sıradan bir öğretmen ya da çocuklarını tek başına yetiştiren bir anneden daha farklı. Olması gerektiğine inandırılmış her şeye karşı bir dizi.

İlk sezondan itibaren sorunlara nasıl çözüm bulduğunu görüyoruz. Sorun dediğim şeyler ise hayatta hep karşılaşılabilecek sorunlar. Ve hep anlıyoruz ki aslında öğrencinin sorunu gibi görünen her şey yetişkinlerin sorunları. 

Öğretmenseniz sık sık afallarsınız. Adil olmanız gerekir. Çözüm üretirken hep bir denge gözetirsiniz. Dengeyi bulmak için uğraşırken vakit kaybetmemelisiniz. Kısıtlı bir sürede bir sürü karar alırsınız. Bu kararlar sizin hayatınızı değil karşınızdakinin hayatını etkiler. Hep bir kontrol mekanizması devrededir. Kırk dakikalık bir derste her öğrenciyi ayrı ayrı denetlemeniz gerekir. Fark edilmeyecek şeyleri fark edip sorunları çözmeniz. Bir insan bunu nasıl yapar? Zamanla öğreniyorsunuz. Rita bunu öğrenmemde bana yardımcı oldu. Kendimi koruyarak çocukları nasıl eğiteceğimi gösterdi.

İlk olarak her şeye yetmeye çalışıyorsunuz. Bir anne gibi. Ama ne herkese yetebilirsiniz ne de bir annesiniz. Peki bir öğretmen nedir. Bir öğretmen bir öğretmendir. Bilgi veren bir kitap değil, bir arkadaş değil belki bir rehber. Peki bir rehber nasıl olunur? Kendini tanıyarak, her şeye yetmeye çalışmayarak, anne olmayarak, kendini koruyarak. Belki tüm bunları herkes biliyordur. Rita bildiğim şeylerin uygulamadaki güzelliğini gösterdi. Ben de aldım elime sazımı başladım çalmaya. 

 Rita'nın meslektaşı ve arkadaşı Hjordis var bir de. Daha kırılgan, farklı, yaratıcı. Rita'nın eksik yanı sanki. Hjordis ise çocuklar asla kendilerini yalnız hissetmesin diye var olan bir öğretmen. Rita da asi yanınızı bulurken Hjordis de yatarıcı, duygusal yanınızı buluyorsunuz. Bir okulda tanışıp dost olan bu iki kadın ilerleyen sezonlarda bir okul açıyorlar. İki öğretmenli küçük bir okul. İşbirlikçi öğrenme modeliyle çocuk yetiştiriyorlar. Garip bir istek duymuştuk bu okulu görünce. İmkansız bir hayal olarak şuraya yazayım ben yine de.

4. sezonda Rita geçmişiyle yüzleşiyor. Kötü taraflarını iyi ediyor. 5. sezonun olacağını hiç tahmin etmezken yakın zamanda görüp izledik. Ve bir kez daha kabul ettim ki güzel bir dizi. Tüm aykırı yönleriyle Rita Danimarkalı bir meslektaşımsın, yetişkinler önemsiz.