TÜRK DİZİLERİNDE KADIN: KARAKTERDEN TİPE Tip ve karakter Tanzimat ile hayatımıza giren, edebiyat derslerinde aşina olduğumuz iki kelime. Tip kişiyi tek bir yönüyle ele alır ve toplumun geniş bir kesiminin kaba temsilidir. Kişisel farklılıkları yoktur. Bir grubun özelliklerini taşır. Karakter ise bir bireyi her yönüyle ele alır. Karakter bir grubun temsili değildir, yalnız kendini temsil eder. Tanzimat romanının ilk örnekleri tiplerden oluşur. Dejenere tip, aydın tipi, cariye tipi gibi bir liste yapabiliriz. Bu dönem romanlarında kadının temsili de diğer roman kişileri gibi tipten öteye gidemez. Ya cariyesinizdir, ya annesinizdir ya da hafif kadınsınızdır. (Hafif kadın tabirini hocamız kullanırdı.) Bir cariyenin tip olup olmadığını incelerken diğer cariyelerden farklı yönleri var mı diye bakıp karar verirdik. Cariyenin hiçbir özgürlüğü yoktur ki farkı olsun. Bir cariyenin en büyük özgürlüğü ağlamaktır. Cariye ağlıyorsa belki karakterdir diyebiliyorduk. Romanın ilk örnekleri ...
Ahmet Amca
İstanbul'dan Konya'ya tekrar taşınmayı planlarken, Meram'de bahçeli, müstakil bir ev olsun; altlı üstlü oturursak da altta bir dede ile nine olsun, diye niyetlenmiştim. Konya'ya yıllık izinde geldiğimiz günün ertesi de Ahmet amcanın evini kiralamıştık. Ahmet amca, 86 yıllık bir adam, 77'de Dereli bir ustaya yaptırdı evini. Mahallenin muhtarlığını da yaptı uzun süre, seveni çok, hem alaylı hem okumuş ilkokul beşe kadar. Günlük tutmuş, atmamış hiç resmi evrakları, askerde ne çok şey öğrenmiş. Sevdi bizi Ahmet amca, biz de onu sevdik. Sevilmesi lüzum şeyleri severdi Ahmet amca, kedileri, ağaçları, sessizliği de biraz. Çocuk sevmezdi bir, başı götürmediğinden diye düşünür herkes ama bilirim, ben de bazı şeyler kadar çok sevemem çocukları. İki kedimiz var, iki de biz demiştik, yavrumuz olmadığına da ayrı sevinmişti. Saklamadı da sevinci. Bir ay kadar sonra taşınabilecektik Ahmet amcanın evine, evi tutmak için bir ay beklemedik. Allahaısmarladık, geleceğiz deyi...
